Linux podstawy

Ponieważ są to podstawy podstaw nie będę pisał nowego podręcznika tylko zamieszczę już napisane informacje z polskiej Wikipedii w sposób przystępny i w miarę prosty.

Linux

to system operacyjny dla komputerów, jak również jego jądro. Kompletny system operacyjny (jądro i programy użytkownika) jest przez niektórych (m.in. projekt GNU oraz Debian) nazywany GNU/Linux.

SuSE

to prosta w obsłudze dystrybucja Linuksa przeznaczona zarówno dla niedoświadczonego użytkownika jak i doświadczonych znawców tego systemu. Dystrybucja zawiera graficzny program instalacyjny, narzędzie do konfiguracji systemu i zarządzania pakietami w jednym o nazwie YaST2. SUSE Linux używa pakietów w formacie RPM. Doświadczeni użytkownicy znajdą wiele aplikacji umożliwiających programowanie w różnych językach, w tym Mono. SUSE jest dystrybucją komercyjną, lecz można ją także pobrać z sieci za darmo.

Jądro, kernel

to jego podstawowa część, która jest odpowiedzialna za wszystkie jego zadania.

Wszystkie zadania są wykonywane przez jądro, będące jednym, dużym programem działającym w trybie jądra. Przykładem takiego jądra jest jądro systemu Linux, OpenBSD, FreeBSD a także Windows, chociaż większość posiada umiejętność dołączania i odłączania modułów (najczęściej zawierających kod sterownika urządzenia lub obsługi potrzebnego w danej chwili systemu plików).
Zaletą tej techniki jest prostota, stabilność, łatwość komunikacji pomiędzy różnymi członami jądra (to przecież w tym wypadku jeden program!). Wadą jest, w późniejszym stadium rozwoju projektu, uciążliwość w rozwijaniu programu oraz w znajdywaniu błędów.

Root, Superuser, konto administratora

to tradycyjna nazwa uniksowego konta, które ma pełną kontrolę nad systemem. Istotną sprawą jest zabezpieczenie tego konta silnym hasłem i zabezpieczenie przed nieautoryzowanym dostępem. W innych systemach operacyjnych używa się też nazw takich jak superuser, Administrator, czy operator. Nazwa root funkcjonuje, jako określenie administratora systemu, zarówno w systemach UNIX, jak i pokrewnych (FreeBSD, GNU/Linux).

Kompilacja

to proces tłumaczenia kodu źródłowego na język maszynowy, dokonywany przez kompilator.

Kod źródłowy

to program komputerowy w postaci takiej jaką tworzy ją człowiek w pewnym języku programowania, zazwyczaj jako tekst, ale też jako dane dla translatora, przeznaczony do analizowania i modyfikacji przez człowieka. Kod źródłowy jest przetwarzany na kod maszynowy zrozumiały dla maszyny (procesora)

RPM

Pakiety RPM zawierają skompresowane (we wczesnych wersjach gzipem, w nowszych bzipem2) archiwum tar zawierające oprogramowanie.

YaST

to instalator systemu operacyjnego i doskonale wyposażone narzędzie do konfiguracji SUSE Linux.

SAX

to narzędzie służące do łatwego konfigurowania systemu graficznego X'ów (karta graficzna, monitor etc..)

X'y, X11

graficzny system komputerowy (system okienkowy) stworzony w latach 80. w laboratoriach Massachusetts Institute of Technology (MIT), obecnie prace nadzoruje X.Org Foundation. Obecnym wydaniem jest wersja 11., wydanie 6.8.2.

Firewall, Zapora sieciowa

jeden ze sposobów zabezpieczania sieci/komputera/serwera przed intruzami. Termin określający sprzęt komputerowy wraz ze specjalnym oprogramowaniem bądź samo oprogramowanie blokujące niepowołany dostęp do sieci komputerowej, komputera, serwera itp. na której straży stoi.

Konsola

to jeden z najczęściej spotykanych sposobów interakcji człowieka z komputerem. Kontrola komputera poprzez konsole sprowadza się do wydawania poleceń ze ściśle określonego zestawu i określonej składni. Polecenia najczęściej wpisywane są z klawiatury lub zapisane są w skryptach.

Podstawowe Polecenia

http://www.gabo.hi.pl/linux/polecenia.htm

Polecenia związane z użytkownikami, grupami, loginami i zamykaniem systemu

• shutdown(zamykamy Linuxa)

• adduser (dodajemy nowego użytkownika)

• newgrp (dodajemy nową grupę)

• passwd (zmieniamy hasła)

• logout (wylogowanie się)

• who (sprawdzamy kto jest aktualnie zalogowany)

• users (j/w)

• w (j/w)

• whoami (sprawdzamy kim jesteśmy)

• mesg (zezwolenie na przyjmowania komunikatów)

• write (wysłanie wiadomości do danego użytkownika)

• wall (j/w tylko do wszystkich użytkowników)

• rwall (j/w tylko do wszystkich w sieci)

• ruser (wyświetla użytkowników pracujących w systemie)

• talk (możliwość interaktywnej rozmowy)

• finger(szczegółowe informacje o użytkownikach)

• su (zmieniamy się w innego użytkownika)

• chmod (zmieniamy parametry pliku)

• chown (zmieniamy właściciela pliku)

• chgrp (zmieniamy jaka grupa jest właścicielem pliku)

1. Polecenia związane z plikami i katalogami

   • Polecenia związane z katalogami

     • ls (pokazuje nam zawartość katalogu)

     • dir (okrojona wersja ls, pochodząca z msdos'a)

     • pwd (pokazuje nam katalog w którym się znajdujemy)

     • cd (zmieniamy katalog)

     • rmdir (usuwamy katalog)

     • mkdir (nowy katalog)

     n

   • Polecenia związane z plikami

     • cat (edytowanie tekstu)

     • rm (usuwamy plik(i))

   • Polecenia związane z kopiowaniem i przenoszeniem, plików i katalogów

     • mv (przenosimy plik lub zmieniamy jego nazwę)

     • cp (kopiujemy plik)

     • mvdir (przenosimy katalog lub zmieniamy jego nazwę)

2. Polecenia związane z procesami

   • ps (pokazuje nam jakie procesy są aktualnie wykonywane)

   • kill ("zabijamy" procesy)

3. Polecenia związane z pomocą

   • help (wyświetla nam wszystkie polecenia w Linuxie)

   • man (pokazuje nam pomoc do programu)

4. Polecenia związane z kompresją i archiwilizacją

   • gzip(kompresuje nam archiwum *.gz)

   • tar (archiwizuje nam archiwum *.tar)

Jeżeli ktoś ma jakieś uwagi to zapraszam do wpisywania ich w komentarzach oczywiście także jeżeli czegoś brakuje.